Quản lý, sử dụng đất: Việc khó cần người tài!

>> HỘI NGHỊ TRUNG ƯƠNG 5 KHÓA XIII: Ban hành Nghị quyết mới về quản lý, sử dụng đất đai 

Sau 6 ngày làm việc liên tục, nghiêm túc Hội nghị Trung ương 5 Khóa XIII đã hoàn thành các nội dung, bế mạc vào chiều 10/05/2022.

Nhiều vấn đề quan trọng được thông qua, trong đó, vấn đề được nhân dân mong chờ nhất là việc ban hành Nghị quyết mới về quản lý, sử dụng đất, góp phần thống nhất thể chế, công khai minh bạch, giảm thiểu tiêu cực, khiếu kiện, khiếu nại về vấn đề đất đai.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi phát biểu bế mạc đã yêu cầu phải sửa đổi bổ sung luật đất đai 2013, các luật pháp liên quan cho phù hợp tình hình mới, đồng thời giao rõ mục tiêu, nhiệm vụ: "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất; tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao".

Muốn biết thực trạng tình trạng sử dụng đất hiện nay, hãy đi máy bay vào ngày nắng đẹp. Bất cập sẽ hiện rõ dưới cánh máy bay. Rừng già bị tàn phá loang lổ. Thủy điện nhỏ tràn lan bức tử những dòng sông. Vùng nông thôn, đất nông nghiệp bị nghĩa trang xâm thực, băm nát cánh đồng. Dù “dồn vùng, đổi thửa”, nhưng màu xanh cứ lẫn màu của đầm nuôi vịt, trại nuôi gà, tự phát, lộn xộn.

Ở khu vực đô thị, nhà cửa chen chúc, đường xá kết nối chằng chịt, hệ thống giao thông công cộng ngoài xe bus và vài tuyến xe điện hiếm hoi thì gần như không có. Kẹt xe, tắc đường thường xuyên gây bức xúc, lãng phí thời gian, tiền bạc của nhân dân...

Tất cả vấn đề đều phát sinh do chưa có quy hoạch đồng bộ, tổng thể. Thật khó có thể xóa đi làm lại bởi sẽ gặp vướng giải phóng mặt bằng, đền bù - vấn đề phức tạp nhất trong mỗi dự án.

Hy vọng sau khi sửa đổi luật sẽ có hướng điều chỉnh quy hoạch, chỉnh trang lại đô thị, ngăn chặn phá rừng, quy hoạch nông thôn mới theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp.

>> Đất đai - tài sản đặc biệt, cần quản lý đặc biệt

>> Để giảm điểm nóng đất đai

>> 5 vấn đề cấp thiết sửa Luật đất đai

Áp lực lạm phát gia tăng, cùng với đó là việc đẩy mạnh phát triển hạ tầng ở nhiều địa phương đã nhen nhóm những cơn sốt đất từ miền xuôi đến miền ngược.

Cơn sốt đất nền vẫn tiếp diễn, rất nhiều nguồn tiền nhàn rỗi từ người dân, các doanh nghiệp không quay vòng đưa vào sản xuất ra hàng hóa vật chất mà trú ẩn trong bất động sản. Do nỗi lo lạm phát, khả năng sinh lời từ bất động sản đã hấp dẫn các nhà đầu tư hơn việc mở rộng sản xuất kinh doanh. Trong đó, có cả nguồn tiền đổ vào bất động sản đến từ việc được “lại quả” chia chác, tham nhũng, hối lộ… của các quan chức từ các dự án, đề án…

Đất mua xong để đấy, đợi lên giá sang tay kiếm lời, gây lãng phí tài nguyên, giảm động lực phát triển kinh tế - xã hội. Đẩy xa hơn khoảng cách giàu nghèo, gia tăng bất công, bất mãn trong xã hội. Người lao động phổ thông, thu nhập thấp khả năng sở hữu nhà đất cứ xa dần. Tương lai sẽ nảy sinh vấn đề trị an và an sinh xã hội.

Luật mới cần bổ sung các chế tài về thuế, giúp nhà nước kiểm soát việc cá nhân thâu tóm, thu gom đất đầu cơ sẽ phải đóng thuế thu nhập sau mỗi lần chuyển nhượng. Kiểm soát giá chuyển nhượng để truy thu thuế. Việc xử lý nghiêm các sai phạm chắc chắn sẽ làm giảm các cơn “sốt đất ảo”. Ngân hàng siết chặt việc cho vay đầu tư bất động sản, nâng cao yêu cầu thẩm định, định giá bất động sản, ngăn chặn việc vay vốn bừa bãi, tận dụng vốn ngân hàng để quay vòng “mỡ nó rán nó” kiếm lợi.

Quyền lực của bộ phận cấp quyền chứng nhận sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng của sở tài nguyên - môi trường của các địa phương quá lớn, trong khi đó cơ chế quản lý giám sát còn lỏng lẻo, dẫn đến cơ hội gây khó khăn về thủ tục, đòi hối lộ của cán bộ thoái hóa, biến chất. Vị trí nắm quyền cấp sổ, phân lô, thay đổi mục đích sử dụng đất là vị trí “hái ra tiền” để phù phép các kiểu, chuyển đất thổ canh thành thổ cư, đất 03 (đất nông nghiệp) cũng hóa sổ đỏ, sổ hồng.

Luật mới cần có chế tài nghiêm để giám sát, xử lý những trường hợp này bao gồm cả xử lý hình sự và truy thu tài sản bất hợp pháp. Nếu chỉ “giơ cao đánh khẽ” kiểu “trăm cái lý không bằng một tí cái tình” thì cán bộ sẽ lợi dụng cơ hội, bất chấp và làm liều.

Công nghệ hiện tại cho phép triển khai hiện đại hoá công tác quản lý đất đai, dịch vụ công về đất đai. Thông tin, thủ tục cần đơn giản hóa, hệ thống hóa, số hóa hiển thị luôn trên màn hình, kết nối tới các cấp kiểm tra, giám sát. Người dân có đầy đủ giấy tờ cần thiết theo dõi được hồ sơ của mình đang nằm ở đâu, ai là người thụ lý, đến khi nào xong? Nếu có vướng mắc thì là gì, hướng giải quyết ra sao?...

Trình độ dân trí, khả năng sử dụng thành thạo thiết bị công nghệ của nhân dân ngày càng cao. Nếu công khai, minh bạch thông tin, hướng dẫn thì chắc chắn thủ tục về đất đai không còn phát sinh chi phí do sử dụng “cò thủ tục” làm khó kiểu “mập mờ đánh lận con đen” để móc túi nhân dân.

Nghị quyết mới sắp ban hành sẽ là những tín hiệu vui xóa đi bất cập trong công tác quản lý, sử dụng đất đai. Việc khó cần người tài, hy vọng nghị quyết cũng mở lối cho lớp cán bộ trẻ, đầy năng lực, tâm huyết phát huy tối đa khả năng đưa nghị quyết vào cuộc sống.