Tầm nhìn Chính phủ nhiệm kỳ mới

Đây là nhóm định hướng quan trọng trong bài phát biểu của tân Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức.

Chia sẻ với DĐDN về nội dung trên, ông NGUYỄN QUANG ĐỒNG, Viện trưởng Viện chính sách và Truyền thông cho rằng, để có được một Việt Nam hiện đại và phát triển của 2045 thì sự phát triển ấy gắn liền với công nghệ số, dịch vụ số.

- Chính phủ sẽ bắt đầu nhiệm kỳ khi quy mô nền kinh tế đã vượt qua Singapore và Malaysia. Đây là bối cảnh rất thuận lợi, thưa ông?

Tôi không nghĩ như vậy! Chính phủ mới bắt đầu trọng trách trong bối cảnh những khó khăn đất nước phải đương đầu là lớn lao. Từ những thách thức trong và sau dịch bệnh COVID-19 đến biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt hơn và khoảng cách xã hội mà công nghệ số có thể tạo ra.

Nhưng cùng với đó, chúng ta cũng có khát vọng mới, mục tiêu mới. Đó là trở thành cường quốc bậc trung phát triển và thịnh vượng vào năm 2045.

Đặc biệt, sau những bước phát triển nhanh chóng và xác lập uy tín mới trên trường quốc tế của thập kỷ vừa qua, những kỳ vọng lớn của các quốc gia đặt vào Việt Nam cũng đẩy lên ở tầm mức mới, đó là vị thế lãnh đạo - tham gia sáng tạo, đồng kiến tạo và dẫn dắt xây dựng các thiết chế, các hệ thống mang tính khu vực và toàn cầu.

- Theo ông Chính phủ tiền nhiệm đã để lại những “di sản” quan trọng nào cho Chính phủ nhiệm kỳ mới để bắt đầu hành trình của mình?

Đầu tiên, Chính phủ nhiệm kỳ 2016 – 2021 đã lựa chọn đúng thứ tự ưu tiên và đặc biệt tạo dấu ấn trong việc cải cách mạnh mẽ môi trường kinh doanh thông qua cắt giảm giấy phép con, giảm thủ tục hành chính, rà soát và xử lý những chồng chéo, mâu thuẫn pháp luật về đầu tư, kinh doanh. Hai là việc xây dựng các dịch vụ nền tảng của Chính phủ điện tử và đẩy mạnh cung cấp dịch vụ hành chính công trực tuyến phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Không chỉ vậy, điểm ấn tượng là Chính phủ nhiệm kỳ vừa qua đã mạnh dạn đưa vào cách làm mới, đó là lấy chuẩn mực quốc tế để đo lường cho kết quả đạt được trong việc cải thiện môi trường kinh doanh ở Việt Nam.

- Vậy, Chính phủ nhiệm kỳ mới nên phát huy thế nào với “di sản” này, thưa ông?

Chính phủ mới cần đi vào chiều sâu các cải cách của nhiệm kỳ trước. Theo đó, các ưu tiên tiếp theo nên là hoàn thiện các thể chế thị trường, trong đó đặc biệt là thị trường đất đai; nâng cao hiệu quả của hệ thống tư pháp, cả ở khâu điều tra, xét xử, thi hành án để đáp ứng nhu cầu bảo vệ quyền tài sản chính đáng của người dân, doanh nghiệp và nâng cao môi trường, tiêu chuẩn pháp lý ngang tầm quốc tế phục vụ hội nhập sâu kinh tế toàn cầu.

Ở khía cạnh thứ 2, hướng đến xây dựng chính phủ số, bên cạnh dịch vụ hành chính công trực tuyến, cần tiếp tục đi sâu vào khai thác giá trị dữ liệu số phục vụ cho công tác quản trị - điều hành và ra quyết định, đặc biệt ở cấp độ quản trị địa phương. Chính phủ số cũng phục vụ trực tiếp cho cải cách hành chính, trên phương diện đo đếm, kiểm soát kết quả thực thi công việc của đội ngũ công chức; nâng cao hiệu quả hành chính.

- Để tạo nền tảng cho sự phát triển dài hạn của đất nước, theo ông Chính phủ nhiệm kỳ mới nên dành ưu tiên cho những vấn đề nào?

Sẽ thực tế hơn nếu một Việt Nam hiện đại và phát triển của 2045 gắn liền với công nghệ số, dịch vụ số (chứ không phải là công nghiệp sản xuất, chế tạo). Vì vậy, Chính phủ nhiệm kỳ mới cần tạo bước đột phá mới cho hệ thống hạ tầng quốc gia trong thời đại số, gồm cả hạ tầng truyền thống (giao thông và năng lượng) và hạ tầng số kết nối tốc độ cao.

Để thu hút đủ nguồn tài chính và bảo đảm hiệu quả, hiệu suất đầu tư, Chính phủ nhiệm kỳ mới nên ưu tiên sử dụng hợp lý phương thức đối tác công - tư (cả trong nước và nước ngoài) trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, minh bạch.

Cùng với đó, Chính phủ chủ động đảm nhận các vai trò mới trong thiết chế quốc tế, khu vực với tư cách Việt Nam là quốc gia chủ chốt, lãnh đạo ở khu vực Đông Nam Á. Kinh tế số mang bản chất xuyên quốc gia. Do đó nền tảng pháp lý đòi hỏi phải kiến tạo những hệ thống pháp lý chung mang tính toàn cầu. Việt Nam cần tích cực thúc đẩy, khởi xướng, tham gia các sáng kiến đa phương nhằm tăng cường đối thoại và hợp tác về an ninh trong khu vực, gồm cả những vấn đề an ninh và an toàn mới nổi, như an toàn hàng hải, an ninh mạng.

- Xin cảm ơn ông!

Ông Ngô Trung Thành, ĐBQH đoàn Đắk Lắk:

Nhiệm kỳ qua, Chính phủ đã quyết liệt, năng động, sáng tạo, thế và lực đất nước ta hơn 5 năm trước rất nhiều, quy mô nền kinh tế đứng 37 thế giới, trở thành nước có thu nhập trung bình. Thành công mang tính kỳ tích là chống dịch COVID-19. Đây là thành công then chốt, duy trì đà tăng trưởng, là cú hích để thực hiện mục tiêu hùng cường vào năm 2045.

Chính phủ nhiệm kỳ tới có rất nhiều việc phải làm, như vấn đề bảo đảm vắc xin COVID-19 cho người dân, tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa” của nông sản, kiến nghị xử lý vấn đề sử dụng đất chưa hiệu quả, lãng phí…

Ông Hoàng Văn Cường, ĐBQH đoàn Hà Nội:

Việc chuyển đổi số sẽ làm thay đổi hoàn toàn thói quen và vị trí của người quản lý trong bộ máy nhà nước. Người quản lý không còn ngồi chờ doanh nghiệp đến yêu cầu giải quyết mà phải dựa vào thông tin được số hóa của doanh nghiệp để phát hiện những vấn đề cần điều chỉnh hoặc phải giải quyết để đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp. Đó chính là cơ sở để chuyển đổi từ Chính phủ quản lý sang Chính phủ phục vụ, tạo đột phá về thể chế trong quản lý.