400 ngàn tấn gạo thông quan chỉ trong 3h: Doanh nghiệp gửi đơn kêu cứu đến Thủ tướng!

Theo đơn trình bày của Công ty Trung An:

“Vào lúc 10 giờ 28 phút, thứ bảy ngày 11 tháng 04 năm 2020 Công ty Trung An nhận được quyết định số 1106/QĐ-BCT ngày 10 tháng 04 năm 2020 và công văn số 0361/XNK-NS ngày 10 tháng 04 năm 2020 lúc 14h46 phút để thực hiện theo công văn số 2827/VPCP-KTTH ngày 10/04/2020 của Văn phòng Chính phủ,

Ngay sau đó nhân viên công ty đã túc trực trên máy tính để mở tờ khai cho những lô hàng khai dang dở từ ngày 24/3.

Nhân viên công ty trực khai Hải Quan đến 21 giờ đêm ngày 11/4, nhưng hệ thống phần mềm Hải quan điện tử không mở; công ty cũng không tìm thấy bất kỳ thông tin công bố hoặc công văn có liên quan về việc mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai và thông quan hàng gạo của Hải quan; Công ty lên hệ thống phần mềm Hải quan điện tử VNACCS để lấy thông tin tờ khai thì chỉ nhận được hệ thống báo như sau: “Thực hiện không thành công, kết thúc bất thường được phát hiện ở Trung Tâm”.

Đến sáng chủ nhật ngày 12/4/2020, công ty tiếp tục lên hệ thống để thực hiện mở tờ khai thì hệ thống công bố là đủ chỉ tiêu. Quá bức xúc công ty đã liên hệ một số doanh nghiệp có nghiệp vụ về mạng và được biết: Hải quan mở hệ thống phần mềm tiếp nhận tờ khai vào lúc từ 0 giờ ngày 12/4 đến 3 giờ sáng ngày 12/4 là đóng lại vì đủ hạn ngạch 400.000 tấn…

Từ ngày 24/3/2020 đến nay, Công ty Trung An đã phải tạm dừng đăng ký và thông quan đối với các lô hàng gạo xuất khẩu đã và đang trên đường lên cảng (các doanh nghiệp khác cũng vậy). Hiện tại đang có mấy trăm ngàn tấn gạo đã nằm tại các cảng đang chờ thông quan (danh sách, số container các doanh nghiệp nhận về để đóng gạo hãng tàu, cảng, Bộ Công Thương đều nắm rất rõ).

Nếu Hải quan cho mở tờ khai thì việc đầu tiên phải cho các lô gạo của các doanh nghiệp đã và đang khai dở dang xuất khẩu, sau đó mới cho khai mới. Việc rất đơn giản vậy mà Hải quan không thực hiện, mà chỉ trong 3 giờ đồng hồ lúc đêm khuya đã cho khai hết 400.000 tấn! Việc làm của Hải quan như vậy có đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hay không?

Nay Công ty Trung An làm công văn này kính đề nghị đến Thủ tướng Chính Phủ, Bộ Công Thương xem xét có biên pháp ngăn chặn gấp việc làm trên của Hải quan để tránh thêm một Dịch COVID thứ hai xảy ra đó là “Dịch Trục lợi chính sách của lợi ích nhóm”…

Để cập nhật thông tin, từ 10 giờ sáng, PV Diễn đàn Doanh nghiệp nhiều lần truy cập vào cổng thông tin của Tổng cục hải quan nhưng không xem được số liệu đăng ký xuất khẩu gạo.

Bảng hiển thị trên Cổng thông tin của Tổng Cục hải quan hôm qua (12/4) cho biết hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 4 là 400.000 tấn, số lượng đã đăng ký thông quan: 399.989 tấn, hạn ngạch còn lại 11 tấn như bảng hiển thị vào rạng sáng ngày hôm qua 12/4 đã không còn con số nào, trong các mục điều hiển thị err. Đến quá giữa trưa thì bảng hiển thị đã có con số với lượng gạo đã đăng ký thông quan 399.999,73 tấn, hạn ngạch còn lại là 0,27 tấn.

Như DĐDN đã đưa tin, sau hơn 18 ngày dừng xuất khẩu để nắm lại sản lượng nhằm đảm bảo an ninh lương thực, ngày 10/4/2020, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đã ký công văn hỏa tốc số 2827/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về việc cho xuất khẩu gạo trong bối cảnh dịch bệnh, hạn hán, xâm nhập mặn với hạng ngạch trong tháng 4 là 400.000 tấn.

Ngay sau đó Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1106/QÐ-BCT “chốt” thời gian cho phép thông quan xuất khẩu gạo kể từ 0 giờ ngày 11/4. Tiếp theo, Cục xuất nhập khẩu-Bộ Công thương đã ban hành văn bản 0361/XNK-NS, 0362/XNK-NS, hỏa tốc gửi cho thương nhân xuất khẩu và Sở Công thương các địa phương để triển khai thực hiện Quyết định 1106 của Bộ Công thương.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Lê Bình, Phó giám đốc Sở Công thương TP.Cần Thơ cho biết, tuy, địa phương chỉ có hơn 1 triệu tấn lúa/năm nhưng trên địa bàn có đến 41 doanh nghiệp chế biến, kinh doanh xuất khẩu gạo nên kim ngạch xuất khẩu gạo hàng năm đứng đầu khu vực. Theo thống kê sơ bộ, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tại địa phương còn tồn kho hơn 333.000 tấn, trong đó đã ký hợp đồng xuất khẩu giao gạo đến hết tháng 5 hơn 100.000 tấn, do đó khi nghe tin Chính phủ cho phép xuất khẩu gạo trở lại, các doanh nghiệp rất vui.

“Trưa thứ bảy (ngày 11/4) chúng tôi mới nhận được Công văn của Bộ Công thương và Cục xuất nhập khẩu. Do là ngày nghỉ nên chúng tôi chỉ chia sẻ với doanh nghiệp xuất khẩu qua zalo các công văn này, dự kiến hôm nay Thứ hai (ngày 13/4) là ngày làm việc, chúng tôi sẽ gửi công văn chính thức đến các doanh nghiệp để triển khai. Tuy nhiên, công văn chưa kịp gửi thì đã nghe các doanh nghiệp phản hồi là cổng thông tiếp nhận hồ sơ thông quan trực tuyến của Tổng cục Hải quan đã “khóa cổng” và cho biết đã hết hạn ngạch xuất trong tháng 4 từ sáng sớm hôm qua 12/4”, ông Bình chia sẻ. 

Như phản ánh của doanh nghiệp xuất khẩu gạo, vào 0 giờ ngày 11/4, dù là ngày nghỉ và doanh nghiệp cũng chưa nhận được công văn triển khai quyết định cho phép làm thủ tục thông quan xuất khẩu gạo trở lại, thế nhưng đến 3 giờ sáng ngày 12/3 thì Cổng tiếp nhận hồ sơ thông quan trực tuyến của Cục Hải quan đã thông báo đã hết hạn ngạch và ngưng tiếp nhận hồ sơ thông quan.

Nhiều doanh nghiệp đã đặt nghi vấn: “Động thái làm việc không theo giờ hành chính như quy định, làm cả ban đêm và rơi vào ngày nghỉ; số lượng 400.000 tấn thông quan không phải là con số ít mà ngành hải quan chỉ giải quyết trong vòng 3 giờ thì đã hoàn tất, như vậy có chăng sự thiếu minh bạch “đi đêm” trong cấp quota, làm thủ thủ tục thông quan xuất khẩu của lực lượng hải quan?”.