Bà Phương Hằng và thông điệp với truyền thông dòng chính

Từ khi Internet ra đời, báo chí hoàn toàn thay đổi, đầu tiên là màn cáo chung với những tòa soạn sống bằng phát hành báo giấy. Nhưng đó chưa phải là điều gì quá to tát bởi phiên bản điện tử nhanh chóng ra đời để lấp chỗ trống.

Thứ đáng ngại nhất và được nhắc đến nhiều nhất là sự bành trướng của mạng xã hội đang “ăn” dần miếng bánh của báo chí chính thống cả về mức độ nhanh nhạy, đa chiều của tin tức lẫn thị phần quảng cáo.

Điều này có thể chứng minh qua doanh thu quảng cáo của Facebook, Google, Youtobe tăng bất chấp mọi trở ngại qua từng năm và sự héo hon dần mòn của báo chí trên phạm vi toàn cầu.

Dĩ nhiên, không nhiều người dành thời gian để quan tâm đến các công ty đa quốc gia làm ăn ra sao, doanh thu của họ ảnh hưởng gì đến chúng ta. Nhưng với những người trong nghề, nó rất đáng phải lưu tâm.

Đặc biệt, sự kiện livestream của doanh nhân Phương Hằng thực sự gây ra cú sốc, bởi lượt xem trực tiếp đạt đến nửa triệu người một lúc trên nền tảng mạng xã hội làm rúng động giới truyền thông, để lại rất nhiều câu hỏi, gợi mở rất nhiều cách thức trình bày, minh chứng cho nhiều thứ mà báo chí chính thống chưa thể với đến.

So sánh một chút, màn ra mắt Iphone 11 đạt được 1,87 triệu lượt xem, sự kiện ra mắt Falcon Heavy của SpaceX vào tháng 9/2018 cũng thu hút được 2 triệu người xem trực tiếp. Đầu bảng là Felix Baumgartner nhảy dù từ ngoài vũ trụ xuống bề mặt Trái đất, với hơn 8 triệu người theo dõi cùng lúc.

Tôi dám chắc rằng, nếu bà chủ Đại Nam bắt đầu cuộc chơi này bằng cách tổ chức họp báo để tiết lộ chuyện động trời thì không bao giờ gây ra hiệu ứng lớn như cách bà đang làm. Vì sao vậy?

Giả sử có mời được 100 phóng viên đến dự cũng không lấy gì đảm bảo chừng ấy tòa soạn sẽ cho đăng tất tần tật những gì bà phát ngôn. Và độc giả, thính giả sẽ không bao giờ “hưởng thụ” được nội dung hấp dẫn, lôi cuốn, độc, lạ giống như khi được phản chiếu với tỷ lệ 1:1 thông qua Facebook.

Đây là câu chuyện lệch pha rất lớn giữa báo chí chính thống và mạng xã hội. Việc người phát ngôn (cá nhân) phải chịu trách nhiệm trước pháp luật hoàn toàn khác so với một định chế truyền thông bị chế tài. Đó là phẩm cách chấp nhận hay không dám chấp nhận rủi ro thông tin. Về khoản này báo chí chính thống không thể sánh được với mạng xã hội. Tức là “thua” từ trong trứng nước.

Nên chăng, báo chí đừng đấu tay đôi với mạng xã hội mà hãy tìm cách hợp tác chặt chẽ với họ, dựa vào họ để phát triển. Hẳn nhiên, Mark không trực tiếp bắt buộc người dùng của anh ta phải xem gì, nghe gì. Song, Mark có thể “cho” xem cái này, hoặc nghe cái này mà không phải cái khác!

Khi mạng xã hội trở thành lối sống của đại đa số thì những màn “bóc phốt” đấu tố, giật gân, kinh thiên động địa không có gì quá lạ. Bà Hằng cũng vậy, bản chất màn livestream không có gì mới, nhưng cái mới là bà chọn trúng đối tượng (đề tài) và khai thác đề tài một cách triệt để bài bản.

Đó là những Võ Hoài Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Hồng Vân,… xưa nay được xem là biểu tượng rất lớn của làng giải trí Việt, đặc biệt danh hài Hoài Linh hơn 30 năm trong nghề luôn được khán giả ái mộ với lối sống giản dị, chuẩn mực, sạch bóng không scandal. Thế mà…!

Bằng cách xô đổ một vài thần tượng, bà Hằng và đội ngũ livestream của mình đã gây ra “sang chấn tâm lý” với người xem. Khán giả không thế lướt đi khi “chủ thớt” văng hết tất cả những gì xấu xa nhất về người thường xuyên xuất hiện trên sóng tivi giờ “vàng” để nói điều hay lẽ phải!

Để nói một cách thoải mái, không chừa “đáy” phải hội đủ ekip chuyên nghiệp, đầy đủ cái gọi là “thông tin”, “bằng chứng” cả những thâm cung bí sử mà người xem chưa một lần nghe, thấy.

Bà Hằng chỉ cho cách “làm nội dung” - chọn đúng đề tài độc đáo, nhiều người quan tâm là yếu tố quyết định tuổi thọ của sản phẩm, gây hiệu ứng mạnh, làm nên tên tuổi người viết. Tiếp đến, khai thác triệt để đề tài, moi ra những thứ chưa ai từng nói, từng nghe, biết cách sắp xếp bố cục, trình bày để lôi cuốn người xem.

Dù phương pháp thể hiện, chuyển tải thông tin hiện nay đã thay đổi nhưng cốt của báo chí vẫn không biến đổi. Đó là sứ mệnh mang đến thông tin chân thực, đầy đủ, đa chiều, sâu sắc, khách quan cho độc giả.