Dự án bể thử mô hình tàu thủy, bao giờ mới được... sử dụng?

>> 10 năm chờ đợi dự án bể thử mô hình tàu thủy

Theo ghi nhận của PV, tại địa điểm thực hiện dự án ở xã Lâm Động, huyện Thuỷ Nguyên, Hải Phòng cho thấy dự án đã cơ bản hoàn thành, các dãy nhà khung thép đã xây dựng xong còn các thiết bị vẫn chưa được lắp đặt. Đặc biệt dự án đang bị bỏ không, cả phía trước và phía sau đều trong tình trạng “cửa đóng then cài” không một bóng người, đến bảo vệ còn không có. Bên ngoài có rất nhiều container (có thể là container đựng thiết bị, máy móc) đã bị hoen gỉ.

Dự án Bể thử mô hình tàu thủy thuộc Đề án Xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia được phê duyệt vào tháng 9/2000, do Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam – Vinashin (nay là Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam - SBIC) làm chủ đầu tư. Dự án có tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng, trên diện tích 25ha tại khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội), thời gian thực hiện dự kiến từ năm 2009 – 2013.

>>10 năm chờ đợi dự án bể thử mô hình tàu thủy

>>10 năm chờ đợi dự án bể thử mô hình tàu thủy (Bài 2): Thiết bị tiền tỷ chỉ để làm… sắt vụn

Ở thời điểm đó, dự án đã được giao mặt bằng và tường rào công trình được xây. Nguồn vốn vay của 750 triệu USD của Ba Lan để mua thiết bị đã mang về nhưng không triển khai được gì. Sau đó, do Vinashin lâm vào khủng hoảng, không có khả năng thực hiện dự án. Tháng 1/2015 Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý chuyển địa điểm thực hiện dự án về xã Lâm Động (Thủy Nguyên, TP Hải Phòng), đồng thời giao cho Trường ĐH Hàng hải Việt Nam làm chủ đầu tư.

Theo đó, tháng 10/2015, Bộ GTVT đã có Quyết định số 3800/QĐ-BGTVT phê duyệt điều chỉnh dự án. Vì thế, thời gian hoàn thành dự án được nới đến năm 2019. Lúc này, dự án Bể thử mô hình tàu thủy có tổng mức đầu tư là 503 tỷ đồng + 18,3 triệu EUR + 2,56 triệu USD, sử dụng vốn ODA của Chính phủ Ba Lan và vốn đối ứng trong nước.

Mặc dù dự án đã được điều chỉnh thời gian hoàn thành, đổi chủ đầu tư, chuyển địa điểm nhưng số phận bể thử này vẫn không hết truân chuyên, khi tiếp tục vỡ tiến độ. Theo Thông báo số 11/TB-KTNN của Kiểm toán nhà nước, tính đến khi kết thúc kiểm toán (22/12/2019) dự án Bể thử mô hình tàu thủy đã chậm 6 năm và tiếp tục vỡ sâu tiến độ được điều chỉnh.

Nguyên nhân chính khiến dự án bị chậm tiến độ, theo Kiểm toán Nhà nước là do giải phóng mặt bằng chậm, vốn bố trí cho dự án chưa đáp ứng được nhu cầu tiến độ, thủ tục thông quan thiết bị còn ách tắc… Tuy nhiên, năng lực yếu kém của chủ đầu tư hiện tại là Trường ĐH Hàng hải Việt Nam trong quản lý, điều hành cũng góp phần đẩy dự án lún sâu vào bê trễ.

Mặc dù đã được điều chỉnh thời gian hoàn thành, đổi chủ đầu tư, chuyển địa điểm thực hiện, nhưng đến nay dự án vẫn chưa biết đến bao giờ mới được hoàn thành.

Nhiều chuyên gia cho rằng, không những trễ tiến độ, dự án này còn là một sự lãng phí rất lớn. Chỉ tính riêng việc điều chỉnh địa điểm dự án từ khu công nghiệp cao Hòa Lạc về Thủy Nguyên (Hải Phòng) đã gây lãng phí 17 tỷ đồng. Do tại vị trí cũ đã đầu tư một số kết cấu hạ tầng, đến khi chuyển đến vị trí mới nhưng không thể tái sử dụng.