Dự luật Bảo vệ Môi trường (sửa đổi): Không để một Bộ “vừa đá bóng vừa thổi còi”

Tại phiên họp tổ thảo luận về Luật Bảo vệ môi trường (sửa đổi) ngày 11/6, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu quan điểm, ô nhiễm môi trường đe doạ cuộc sống, là vấn đề lớn luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm đặt ra.

Băn khoăn phân cấp quản lý

Do đó, rất cần thiết hoàn thiện các quy định pháp luật để bảo vệ môi trường. Đây là thách thức không chỉ ở Việt Nam mà cả toàn cầu.

"Bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống bình yên cho người dân, nếu coi trọng phát triển kinh tế mà xem nhẹ bảo vệ môi trường là sai lầm", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đồng thời Người đứng đầu Chính phủ nêu thực trạng, do chưa nhận thức đúng mức, chưa cương quyết, nên việc ô nhiễm môi trường lặp đi lặp lại nhiều nơi nhức nhối.

Do đó, Thủ tướng yêu cầu từng chi bộ phải quán triệt vấn đề này. “Đừng nói chuyện trên trời mà không bàn vấn đề sát sườn là bảo vệ môi trường nơi mình sinh sống”, Thủ tướng nêu vấn đề.

Nhắc lại thực tế áp dụng Luật Phòng chống tác hại của rượu bia và Nghị định 100/2019/NĐ-CP cho hiệu quả thực tế tốt, Thủ tướng đề nghị cần có một Nghị định tương tự với chế tài nghiêm khắc để xử lý các hành vi gây ô nhiễm môi trường.

“Nghị định 100 phạt nghiêm, nên tình hình uống rượu lái xe, TNGT do uống bia rượu giảm hẳn. Ông phải rút ví bỏ ra hàng chục triệu đồng nộp phạt thì mới nâng cao ý thức. Chúng ta không có chế tài nghiêm thì nói mãi cũng nhờn”, Thủ tướng nói.

Đề cập trách nhiệm của bộ máy, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu luật phải làm rõ hơn vai trò quản lý nhà nước cũng như chức năng của các bộ, ngành, không thể một Bộ “vừa đá bóng vừa thổi còi”.

“Bộ máy đông nhưng yếu, không ai chịu trách nhiệm trước Đảng, trước Nhân dân về vấn đề này. Đây là khuyết điểm”, Thủ tướng nhận định.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, phải chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm, có kiến thức, phương tiện, công cụ kiểm tra. Chính phủ sẽ tiếp thu để có hành động mạnh mẽ hỡn nữa, tránh “biết rồi nói mãi” về vấn đề ô nhiễm môi trường.

Cùng lo lắng về việc phân cấp bộ máy trong quản lý vấn đề môi trường, Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TPHCM) nhận xét, dự thảo Luật đã phân cấp khá mạnh, nghĩa là Bộ TNMT không “ôm” hết về mình.

“Nhưng tôi cũng rất băn khoăn là thực tiễn 20 năm nay vi phạm pháp luật về môi trường rất nhiều, giao quá nhiều quyền cho địa phương mà không kiểm soát trong làn sóng đầu tư mạnh mẽ như hiện nay thì cũng có rủi ro”, Đại biển đoàn TP HCM đặt vấn đề.

Tiêu chuẩn quá cao sẽ ảnh hưởng chi phí doanh nghiệp 

Trong khi đó, Đại biểu Trần Sỹ Thanh (đoàn Lạng Sơn) cho rằng Luật Bảo vệ môi trường cần phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội, trình độ công nghệ của Việt Nam.

“Khi mới có thu nhập bình quân 2.000 USD thì khác, còn quốc gia có thu nhập 10.000 USD phải khác. Nếu áp mức tiêu chuẩn cao quá sẽ ảnh hưởng đến chi phí của doanh nghiệp, của xã hội”, Đại biểu Thanh chỉ ra. Đại biểu đoàn Lạng Sơn nhấn mạnh tính khả thi của luật.

Đại biểu Trần Sỹ Thanh cũng cho rằng, cần có danh mục khi ban hành luật này, ví dụ chỉ số bụi mịn hiện tại là như vậy, chỉ số ô nhiễm đất hiện tại là chừng này, thì thi hành luật 5 năm sau đó các chỉ số được cải thiện như thế nào.

Cùng với đó, đề nghị quy định rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương, đặc biệt vấn đề môi trường giáp ranh. “Cùng con sông đấy nhưng đầu nguồn – cuối nguồn, bên này – bên kia, mạnh ai người ấy xả là không được”, Đại biểu Trần Sỹ Thanh phân tích.