Lo ngại chủng biến thể SARS-CoV-2 ngày một nguy hiểm

Các chuyên gia dịch tễ tại Anh vừa khám phá ra đột biến E484K được phát hiện trong một số trường hợp nhiễm biến thể SARS-CoV-2 ở Anh mang thêm một đột biến gen cũng được tìm thấy trong biến thể ở Nam Phi.

Sau khi nghiên cứu 200.000 trình tự gen của virus SARS-Cov-2, Nhóm Cố vấn về mối đe dọa của những loại virus mới đang xuất hiện (Nervtag) cho biết, họ đã phát hiện 11 ca nhiễm biến thể mang đột biến kết hợp. Họ cũng nhận định, bằng chứng trên cho thấy những ca mắc này không phải chỉ là những trường hợp riêng biệt mà có thể đã có nhiều người nhiễm biến thể mang đột biến kết hợp này.

Điều này làm gia tăng lo ngại, rất có thể các chủng đột biến có thể kết hợp các đặc tính tiêu cực với nhau và khiến virus trở nên nguy hiểm hơn. Đồng thời, cũng làm gia tăng nguy cơ tái nhiễm COVID-19 cao hơn so với chủng gốc.

Trước đó, những chủng đột biến của virus SARS-CoV-2 cũng được cho là khiến virus trở nên đặc biệt dễ lây nhiễm hơn ở những người dưới 20 tuổi. Những người nhiễm biến thể B.1.1.7 từ Anh có triệu chứng ho, mệt mỏi, đau họng, đau cơ nhiều hơn so với các bệnh nhân COVID-19 khác.

Chủng virus này cũng gây trở ngại cho các kháng thể trong hệ miễn dịch trong việc vô hiệu hóa virus khi những kháng thể này được sinh ra trong quá trình tiêm vaccine hoặc ở những người hồi phục sau khi mắc COVID-19.

Điều đó cũng tức là các loại vắc xin hiện có trên thị trường có thể ít hiệu quả hơn, cung cấp cho chúng ta ít sự bảo vệ hơn. Thậm chí, B.1.1.7 có thể gây tử vong cao hơn khoảng 30%.

Richard Tedder, nhà nghiên cứu cấp cao về virus học tại Đại học Imperial College London cho rằng, việc các ca nhiễm biến chủng B.1.1.7 ho nhiều hơn có thể là nguyên nhân làm tăng khả năng virus lây sang người khác.

“Chỉ một thay đổi nhỏ về triệu chứng có thể tác động lớn tới sự lây truyền virus giữa người với người. Nếu các đột biến tiếp tục lan rộng và trở nên vượt trội, việc ngăn chặn dịch bệnh sẽ khó càng thêm khó. Do đó, điều quan trọng nhất vẫn là giữ khoảng cách với những người xung quanh và đeo khẩu trang để ngăn giọt bắn khi đi ra ngoài", ông Tedder cho biết.

Việc một biến thể virus có đáng ngại hay không dựa vào việc nó có dẫn đến 1 trong 4 đặc điểm quan trọng sau: Nó có ảnh hưởng đến khả năng lây nhiễm của virus hay không, mức độ hiệu quả của các xét nghiệm COVID-19, hệ miễn dịch của con người phản ứng với biến thể mới thế nào, và khả năng phát triển các triệu chứng bệnh nghiêm trọng.

Trước mắt, các báo cáo ban đầu về các chủng biến thể tại Anh và Nam Phi dường như cho thấy các loại vắc xin hiện nay vẫn có tác dụng đáng kể. Một nhóm nghiên cứu của Đại học Texas đã báo cáo rằng một đột biến chính (N501Y) trong biến thể của Anh dường như không ảnh hưởng đến khả năng liên kết với vi rút và vô hiệu hóa chúng của các kháng thể do vắc xin tạo ra.

Tuy nhiên, các vắc xin này chưa được thử nghiệm trên những người nhiễm các chủng virus mới. Chính vì vậy, các nước cần bắt đầu phát triển những vắc xin tiềm năng thế hệ tiếp theo để chuẩn bị ngăn ngừa các biến chủng trở nên nguy hiểm hơn, có thể kháng lại vaccine hiện tại.

Tiến sĩ C. Buddy Creech, giám đốc trung tâm nghiên cứu vaccine của Đại học Vanderbilt, Mỹ nhận định, có rất ít hoặc không có bằng chứng trực tiếp cho thấy độc lực của virus sẽ giảm theo thời gian.

“Sẽ không bao giờ có các biến thể cuối cùng. Việc phát triển những loại vắc xin mới sẽ cần được tiến hành ngay nhằm đón đầu đại dịch. Nhưng các biện pháp giới hạn đi lại và mở rộng xét nghiệm, đeo khẩu trang, tiêm chủng và lập trình mã gen của virus cần được thực hiện song song để bảo vệ cộng đồng”, Tiến sĩ Creech nhấn mạnh.