“Việt Nam khó tận dụng các ưu đãi thuế quan từ các FTA thế hệ mới”

Thông tin này được đưa ra tại Hội thảo về "Thực hiện hiệu quả Hiệp định CPTTP: Yêu cầu hoàn thiện thể chế và nâng cao năng lực cho doanh nghiệp Việt Nam". Hội thảo nằm trong khuôn khổ Chương trình Australias hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4refrom).  

Cũng theo ông Dương, CPTPP ít nhiều đã đóng góp tích cực vào hoạt động thương mại của Việt Nam. Với khối nước tham gia CPTPP, tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam chiếm gần 30,2% giai đoạn 2007-2008 nhưng giảm dần xuống 23% giai đoạn 2009-2010 và 18% giai đoạn 2011-2018. Trong năm 2019, năm đầu tiên thực hiện CPTPP, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang 6 nước thành viên đã phê chuẩn Hiệp định đạt 34,4 tỷ USD, tăng 8,3%; trong khi kim ngạch nhập khẩu đạt 30,1%, chỉ tăng 1%.

“Kết quả tính toán các chỉ số thương mại của Việt Nam cho thấy, Việt Nam có lợi thế cạnh tranh trong xuất khẩu các mặt hàng truyền thống như giày dép, hàng mây tre, cà phê, quần áo và may mặc. Cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam có độ tương đồng khá cao với các đối tác như ASEAN, Trung Quốc, RCEP, CPTPP. Mức độ tương đồng xuất khẩu có xu hướng tăng trong giai đoạn kể từ năm 2008 đến nay”, ông Dương khẳng định.

Dẫn nguồn thống kê do CIEM thực hiện ông Dương cho biết tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan từ các FTA của Việt Nam đạt khoảng 39% vào năm 2018-2019.

“Hiệp định CPTPP mới bắt đầu có hiệu lực từ đầu năm 2019, do đó, tỷ lệ tận dụng ưu đãi chưa cao ở một số mặt hàng, một số thị trường. Những ngành có tỷ lệ tận dụng cao tại các FTA như thuỷ sản, dệt may, da giày… cũng là những mặt hàng Việt Nam có thế mạnh xuất khẩu trên nhiều thị trường”, ông Dương khẳng định.

Đồng thời, việc thực thi hiệu quả Hiệp định CPTPP vẫn đòi hỏi Việt Nam phải xử lý một số yêu cầu về thể chế, bao gồm hiểu đúng và đầy đủ các nội dung pháp lý trong CPTPP, cải thiện hiệu quả việc phối hợp giữa các Bộ, ngành liên quan, kịp thời rà soát và ban hành các văn bản pháp luật thực thi Hiệp định này.

Ở cấp độ doanh nghiệp, doanh nghiệp có cơ hội không nhỏ từ Hiệp định CPTPP. Các doanh nghiệp đã có sự quan tâm, tìm hiểu về CPTPP.

“Dù vậy, doanh nghiệp còn phải điều chỉnh, xử lý một số vấn đề quan trọng để sẵn sàng hơn đối với CPTPP. Cụ thể, về mức độ hiểu biết, các doanh nghiệp còn quá lưu tâm đến vấn đề ngắn hạn, mới chỉ hiểu về thuế và cắt giảm thuế chứ chưa thực sự hiểu đầy đủ về quy tắc xuất xứ”, ông Dương khẳng định.

Theo quan điểm của ông Dương, doanh nghiệp Việt còn nhiều dư địa để tận dụng ưu đãi trong Hiệp định này.

“Vì vậy, để tận dụng tối đa lợi ích từ CPTPP, doanh nghiệp cần xử lý các thách thức, cải thiện năng lực cạnh tranh, hài hòa việc thực hiện CPTPP với các tuyến hội nhập khác. Đồng thời, Chính phủ cần củng cố hơn nữa đồng thuận xã hội về tiến trình và các biện pháp cải cách, cân bằng các mục tiêu chính sách, đồng thời tạo dựng thêm không gian để hỗ trợ doanh nghiệp”, ông Dương khẳng định.

Hội thảo nằm trong Khuôn khổ Chương trình Australias hỗ trợ cải cách kinh tế Việt Nam (Aus4refrom)