Vụ cháy tại Rạng Đông: Hà Nội trưng cầu cơ quan độc lập xác định ô nhiễm thuỷ ngân

Ông Trần Trung Tưởng, Phó Tổng Giám đốc Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông cho biết, sau vụ cháy công ty này xác định theo sổ sách các sản phẩm trong kho gồm 2 triệu đèn sợi đốt tròn, 1,6 triệu đèn compac (chứa amagal)... Trong kho của Công ty này còn chứa 4,5 triệu viên amagal và 34,3 kg thủy ngân.

27 kg thuỷ ngân phát tán ra môi trường

“Công ty chúng tôi căn cứ theo số lượng sản phẩm hỏng nằm trong khu vực đám cháy quy ra lượng thủy ngân là 15,1-15,6 kg. Còn số lượng thủy ngân mà cơ quan chức năng xác định là hơn 27 kg. Chính vì vậy, hôm qua Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố số lượng thủy ngân từ 15 đến 27 kg”, ông Tưởng nói. 

Trước đó, tại Họp báo Chính phủ thường kỳ chiều ngày 4/9, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết, tính toán của các nhà khoa học, cần 30 mmg thủy ngân để sản xuất 1 bóng đèn huỳnh quang, 8 mmg cho một bóng đèn compact, khối lượng thủy ngân phát tán là 23,2 kg. “Chúng tôi xác định 15,1-27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường”, ông Nhân nói.

Thứ trưởng Bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết, đã lấy mẫu nước, trầm tích xung quanh nhà máy và cho nhiều kết quả khác nhau. Ví dụ, giá trị nồng độ thủy ngân so với tiêu chuẩn của 1 trên 12 mẫu đã vượt tiêu chuẩn Việt Nam. Mẫu duy nhất vượt 1,3 lần nằm trên sông Tô Lịch, chỗ xả nước thải của công ty, cách nhà máy 1,5 km.

Ngoài ra, 1/8 mẫu có giá trị vượt quy chuẩn 2,76 lần. Có 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy, vượt quy chuẩn tại điểm sông Tô Lịch.

Vị Phó Tổng Giám đốc Công ty bóng đèn phích nước Rạng Đông cũng cho biết, đến nay đơn vị này đang thực hiện 5 giải pháp được Sở Tài nguyên và Môi trường đưa ra để khắc phục hậu quả vụ cháy, trong đó có việc lắp đặt che chắn hiện trường vụ cháy để hóa chất không phát tán ra môi trường.

Về nguyên nhân vụ cháy, đại diện cơ quan điều tra Công an TP Hà Nội cho biết, bước đầu đơn vị này đã xác định đám cháy xuất phát từ tầng 3 của kho chứa hàng của Công ty Rạng Đông. Sau đó đám cháy lan sang các nhà xưởng khác của Công ty Rạng đông và tạt sang nhà dân.

“Bước đầu chúng tôi nhận định, có thể một bóng đèn trên tầng 3 của kho hàng (không bao giờ tắt) chập cháy rơi xuống thùng carton đựng hàng dẫn đến vụ việc”, Thượng tá Nguyễn Xuân Trường - Phó trưởng phòng PC02 (Phòng cảnh sát hình sự, Công an TP Hà Nội) nói và cho biết, qua khám nghiệm hiện trường đơn vị này xác định các tủ bảo quản hóa chất ở (tầng 1 kho chứa hàng) vẫn còn nguyên vẹn. 

Bán kính 200 m là không an toàn

Trong khi đó, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Hoàng Văn Thức cho biết, sau vụ cháy việc đơn vị này “bắt lại” các tàn dư còn lại trong môi trường so với quy chuẩn Việt Nam và các đơn vị quan trắc khác đều không vượt.

“Chỉ duy nhất chúng tôi có thiết bị hiện đại hơn là bẫy được hàm lượng thủy ngân để khuyến cáo phòng ngừa rủi ro chứ không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe”, ông Thức nói.

Cụ thể, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường cho biết, dựa trên kết quả phân tích, kết luận trong khoảng 200 m từ tường rào nhà máy có giá trị thủy ngân trong không khí nằm ở ngưỡng không an toàn như WHO khuyến cáo. “Nếu so sánh với quy chuẩn Việt Nam thì không vượt, nhưng chúng tôi phải so sánh với thế giới để có nhìn nhận thực tiễn khách quan”, ông Thức nói.

Ở khoảng cách này, kết quả đo được lượng thủy ngân trên 10 nanogram (ng) mỗi m3. Chỉ số của WHO từ 5 đến 10 ng/m3 thì nằm ở ngưỡng an toàn, con người sống được bình thường. Trên 10 ng/m3 thì bắt đầu bước vào ngưỡng mất an toàn về mặt sức khỏe (người dân bắt đầu chịu ảnh hưởng của độc tố).

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cảnh báo trong phạm vi 200-500 m (tính từ tường rào nhà kho) là vùng có nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe người dân.

Khẳng định lo ngại lớn nhất hiện nay là hóa chất và kim loại ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người dân, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung đề nghị Công an TP chỉ đạo Cơ quan Cảnh sát điều tra khẩn trương trưng cầu các cơ quan chuyên môn giám định sớm kết luận nguyên nhân xảy ra vụ cháy. Công an TP cũng chỉ đạo thu thập tài liệu nhập khẩu, nguồn gốc xuất xứ các hóa chất amagal và thủy ngân lỏng để sớm biết được thiệt hại.

Để giải quyết những vấn đề còn khác nhau về hàm lượng thủy ngân lỏng và amagal phát tán ra môi trường, ông Chung đề nghị Công an TP Hà Nội không xử lý vấn đề theo hướng hành chính, phải chính thức ra quyết định trưng cầu cơ quan chuyên môn của bộ ngành.

“Đồng chí Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường nói duy chỉ có Bộ mới thiết bị quan trắc, nhưng theo tôi hiểu TP cũng lắp đặt thiết bị của Pháp (đạt tiêu chuẩn châu Âu) có thể xác định chỉ số rất chính xác”, ông Chung nói và đề nghị Công an TP trưng cầu cơ quan độc lập để đưa ra kết quả chính xác nhất.