Vì sao Mỹ mạnh tay chi tiêu quốc phòng?

>> Mỹ - Trung có thể chung sống hòa bình?

Hôm 27/12, Tổng thống Mỹ, Joe Biden đã ký ban hành đạo luật Uỷ quyền Quốc phòng (NDAA). Trong đó nội dung đáng chú ý nhất là cho phép chi 770 tỷ USD cho lĩnh vực này. Đây là một thỏa hiệp hiếm hoi đạt được sau các cuộc đàm phán căng thẳng giữa các đảng viên Dân chủ và Cộng hòa ở Hạ viện và Thượng viện.

So với năm ngoái, NDAA chi tiêu cho quân sự nhiều hơn 5%, tăng lương 2,7% cho quân đội, đồng thời mua thêm máy bay và tàu Hải quân, 300 triệu USD hỗ trợ sáng kiến an ninh Ukraina, 4 tỷ USD cho Sáng kiến Phòng thủ Châu Âu và 150 triệu USD cho hợp tác an ninh Baltic.

Dự luật còn bao gồm 7,1 tỷ USD cho Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương và tuyên bố ủng hộ quốc hội đối với việc bảo vệ Đài Loan, cũng như lệnh cấm Bộ Quốc phòng mua sắm các sản phẩm được sản xuất bằng lao động cưỡng bức từ khu vực Tân Cương (Trung Quốc).

Gần đây, nhiều chính sách quan trọng của Tổng thống không đạt được thống nhất ở lưỡng viện, ví dụ như ý định huy động 1,7 nghìn tỷ USD cho chương trình xây dựng hạ tầng toàn cầu và an sinh trong nước.

Nhưng với chi tiêu quốc phòng, ông Biden dễ dàng sự đồng thuận của lực lượng chính trị đối lập. Điều này cho thấy, giới tinh hoa chính trị Mỹ cùng chung quan điểm về mối nguy Trung Quốc và sự trỗi dậy của Nga. Đặc biệt, các nhà hoạch định chính sách quân sự của Mỹ đang ngày càng quan tâm hơn đến sự đối đầu với Trung Quốc.

Căng thẳng với một Trung Quốc ngày càng quyết đoán đang là tâm điểm của các nhà hoạch định quân sự Mỹ - những người muốn đầu tư vào sự sẵn sàng của quân đội, không gian, hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân nhằm chống lại sự bành trướng quân sự và công nghệ vũ khí hạt nhân của Trung Quốc ở châu Á.

Bên cạnh đó Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương được bơm thêm tiền để chống lại Trung Quốc và tập trung vào cạnh tranh ở Ấn Độ - Thái Bình Dương với mục đích tăng cường khả năng sẵn sàng của Mỹ trong khu vực thông qua việc tân trang thiết bị, khí tài quân sự như tên lửa Tomahawk, radar, máy bay,  tàu chiến,...

Bất kỳ thời đại nào, việc tăng chi tiêu quốc phòng là dấu hiệu cho thấy cuộc chạy đua vũ trang giữa các cường quốc thực sự bắt đầu. Washington không hề dấu diếm mục đích tác động vào các điểm “nóng” Ukraina, Baltic và châu Á-Thái Bình Dương.

Điều này, một lần nữa cho thấy người Mỹ sẽ lại dùng lực lượng vũ trang để bảo vệ lợi ích của họ trên toàn cầu. Đồng thời, còn gián tiếp tiết lộ sức ảnh hưởng kinh tế, thương mại, tài chính là không đủ để Mỹ duy trì cán cân quyền lực nghiêng về phía Tây.

Như những dự báo gần đây, tác động toàn diện và sâu sắc từ dịch bệnh COVID-19 sẽ kéo theo cuộc chiến tranh “nóng” như một phương thức để hóa giải mâu thuẫn, sắp xếp lại trật tự toàn cầu.

Nhận định này là hoàn toàn có cơ sở khi hệ thống pháp lý, luật chơi toàn cầu suy yếu rõ rệt, các mối nguy xung đột hiện ra rõ ràng hơn. Đơn cử như việc Taliban trở thành lực lượng lãnh đạo một quốc gia có tư cách pháp nhân trong hệ thống quốc tế; Nga có ý định “nhổ cái gai” Ukraina, Trung Quốc quyết “lấy” Đài Loan; Mỹ chuyển hẳn trọng tâm chiến lược về châu Á-Thái Bình Dương.