Chuyên gia y tế đề xuất xét nghiệm khách bay nội địa, tránh dịch bùng phát lần 5

Trung bình số ca nhiễm COVID-19 trong một tuần gần đây đã tăng lên nhanh chóng với hơn 18.000 ca nhiễm/ngày, trong đó có nhiều trường hợp là F0 ngoài cộng đồng. Các trường hợp tử vong, bệnh nặng cũng có dấu hiệu tăng lên nhanh chóng.

Chỉ tính riêng các trường hợp tử vong trong một tuần gần đây đã lên tới hơn 240 trường hợp/ngày, trong khi đó vào hồi giữa tháng 11, con số này đã giảm xuống mức thấp nhất chỉ còn khoảng 60 trường hợp/ngày.

>>Tại sao F1 được cách ly y tế tại nhà 7 ngày, người nhập cảnh chỉ 3 ngày?

Thực tế cho thấy, sau nới lỏng giãn cách, các hoạt động xã hội trở lại bình thường, người dân giao lưu đi lại bình thường nên số ca mắc tăng lên. Đặc biệt, nhiều người có tâm lý chủ quan, không thực hiện quy định 5K về phòng, chống dịch, nhất là không đeo khẩu trang nơi công cộng. 

Nhận định về hệ quả kinh tế nếu xảy ra làn sóng dịch lần thứ 5, Chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Minh Phong cho rằng điều này sẽ mang tới tác động tiêu cực tới phục hồi kinh tế trong năm tới. Đặc biệt khi sức chịu đựng của doanh nghiệp vẫn còn kém, người dân cũng mệt mỏi và năng lực chống đỡ của hệ thống y tế cũng đã bị ảnh hưởng phần nào sau đợt dịch thứ 4.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của biến chủng mới có độc lực ra sao, nguy cơ thế nào là điều chưa ai biết. Đây là những yếu tố đầy rủi ro khiến nền kinh tế năm 2022 đối mặt với khó khăn.

Song, bên cạnh những lo ngại trên, ông Nguyễn Minh Phong cho rằng, điều may mắn là Việt Nam đã tiêm vaccine cho người dân khá rộng rãi và tình hình dịch bệnh thế giới cũng đang được kiểm soát phần nào. Ông hy vọng, nếu xảy ra làn sóng dịch thứ 5 thì dịch bệnh cũng sẽ không lây lan trên diện rộng và gây ra nhiều tác động bất ngờ như biến chủng Delta.

Cần thực hiện xét nghiệm với tất cả khách bay nội địa

Để tạo điều kiện cho hành khách bay, giúp hàng không hồi phục sau thời gian dài đóng băng vì COVID-19, nhiều điều kiện quy định về khách bay đã được nới lỏng. Trong đó có quy định khách bay nội địa tiêm đủ hai mũi vaccine phòng COVID-19 hoặc đã khỏi bệnh trong vòng 6 tháng không phải xét nghiệm, trừ chuyến bay từ địa bàn dịch cấp độ 4 hoặc xuất phát từ TP HCM, Cần Thơ.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, cho rằng với tình hình hiện nay, cần bổ sung yêu cầu xét nghiệm đối với tất cả khách bay nội địa.

>>Bộ Y tế yêu cầu làm mọi biện pháp để giảm F0 tử vong, bảo vệ nhóm nguy cơ cao

Lý giải về đề xuất của mình, ông cho biết, trên thực tế, sau nới lỏng giãn cách, người dân nhiều nơi có biểu hiện "quên" hoặc coi nhẹ yêu cầu thực hiện 5K. Người dù đã tiêm hai mũi vaccine, đến từ vùng xanh, nhưng vẫn dương tính COVID-19 và vẫn là nguồn phát tác lây nhiễm COVID-19 cho người khác và cộng đồng.

TS Nguyễn Minh Phong cho rằng nếu không làm tốt công tác kiểm soát dịch cho khách bay, dịch lại bùng phát, hậu quả sẽ khôn lường và việc xử lý F0 tại sân bay hoặc trên tàu bay sẽ phức tạp và tốn kém.

"Đó là chưa kể việc mang F0 từ nơi này đến nơi khác sẽ nhanh chóng làm đổi màu cấp độ dịch. Nhiều vùng sẽ biến thành vùng vàng, vùng đỏ, đồng nghĩa với việc buộc phải phong tỏa, cách ly hoặc hạn chế đi lại, sản xuất kinh doanh… Hậu quả sẽ rất lớn", ông Nguyễn Minh Phong nhận định.

Theo ông, quy định này sẽ làm tăng chi phí cho khách bay, nhất là khi mùa cao điểm Tết dương lịch và Tết cổ truyền đang đến gần. Nhưng, kinh phí phải chi thêm hơn 100.000 đồng cho mỗi lần bay sẽ là quá nhỏ nếu so với sức khỏe của mỗi người, của cộng đồng và càng không đáng kể so với thiệt hại kinh tế rất lớn mà mỗi F0 gây ra.

TS Nguyễn Minh Phong thông tin, ngành hàng không đã có kinh nghiệm xét nghiệm tại cảng hàng không đối với khách nhập cảnh. Vietjet cũng đã thuê một bệnh viện xét nghiệm miễn phí cho khách bay từ Hà Nội và TP HCM. Các hãng hoặc cảng hàng không hoàn toàn có thể phối hợp với ngành y tế địa phương để xét nghiệm cho khách.

Kết quả xét nghiệm sẽ được trả online, trên những ứng dụng chuyên ngành, như PC Covid hay Vietnamkhoemanh... Khách không phải cập nhật, khai báo kết quả test khi bay. Điều này cũng giảm được tình trạng mua bán kết quả xét nghiệm khống đang diễn ra.

Việc tăng cường quản lý, giám sát di chuyển bằng công nghệ, tăng tốc tiêm vắc xin, nghiêm túc thực hiện 5K và không lơi là trong việc xét nghiệm… sẽ góp phần kiểm soát, tránh bùng phát dịch một đợt dịch nghiêm trọng khác.

TS Nguyễn Minh Phong khẳng định, nới lỏng giãn cách xã hội là cần thiết, thích ứng linh hoạt là đương nhiên nhưng phải bảo đảm an toàn phòng chống dịch.

PGS TS Đỗ Văn Dũng -Trưởng khoa Y tế công cộng, Đại học Y dược TP.HCM, thành viên Tổ tư vấn chính sách phòng chống dịch và phục hồi kinh tế của TP. HCM đồng tình, trong giai đoạn này, cần phải xét nghiệm khách trước khi lên tàu bay nội địa. Ai có kết quả âm tính mới được bay, vì nếu mắc bệnh, đi cùng chuyến bay có thể lây cho nhiều người khác. "Nhất là nếu đi từ khu vực dịch tễ nguy cơ cao, hành khách nên bắt buộc xét nghiệm", ông chia sẻ.

Theo PGS TS Đỗ Văn Dũng, thời điểm này cần tập trung phát triển du lịch nội địa song song với mở cửa du lịch quốc tế. Du lịch nội địa tạo ra sinh khí và tâm lý yên tâm ‘sống chung với Covid-19’, cũng như tạo điều kiện cho những người Việt Nam ở nước ngoài khi về nước vẫn được về quê ở các tỉnh thành.

Tuy nhiên, F0 đang tăng nhanh ở nhiều địa phương, biến chủng Omicron đang lây lan nhanh trên thế giới nên Việt Nam phải tăng cường kiểm soát dịch từ chính những người nước ngoài nhập cảnh, người Việt Nam từ nước ngoài về và ngay cả trên các chuyến bay nội địa.

Dĩ nhiên, làm chặt chẽ, khoa học như vậy có thể các hãng bay sẽ bị thiệt vì khách bị tăng chi phí, có thể làm bó hẹp thị trường hàng không. Tuy nhiên, nếu để ca nhiễm lây lan ở các tỉnh thành khác, công tác truy vết rất tốn kém và mất công sức. 

Đây cũng là cách hữu hiệu để khách bay bảo vệ sức khỏe của chính mình, của cộng đồng và thiết thực cùng Chính phủ kiểm soát, kiềm chế dịch đang diễn biến phức tạp.

Ông lấy ví dụ, ở Mỹ, dù không bắt buộc nhưng ngành y tế vẫn khuyên nên xét nghiệm trước khi bay nội địa (còn bay quốc tế là chắc chắn bắt buộc).