Phòng ngừa virus Corona: Đau lòng về tình trạng “tát nước theo mưa”

“Tát nước theo mưa”…

Trong khi nhiều cơ quan từ Trung ương tới địa phương đang chỉ đạo quyết liệt về cách phòng ngừa dịch virus corona như thế nào cho hiệu quả, thì một số bộ phận không nhỏ lại lợi dùng vào tình trạng nêu trên để “tát nước theo mưa”, đẩy giá các mặt hàng trang thiết bị y tế như: khẩu trang, nước rửa tay khô và hàng hóa phục vụ phòng dịch nói chung để kiếm lời.

Tình trạng cháy hàng khẩu trang tại các hiệu thuốc hay siêu thị có thể đúng hoặc chưa đầy đủ thông tin. Thế nhưng, tình trang lợi dụng vào việc này để tăng giá gấp đôi, gấp ba thậm chí là hơn thế nữa để kiếm lời là câu chuyện có thật.

Ghi nhận thực tế của PV tại địa bàn TP.HCM trong một vài ngày qua cho thấy: Lo ngại virus corona, nhiều người đổ xô đi mua các loại khẩu trang để tự bảo vệ bản thân và gia đình, tuy nhiên giá mặt hàng này mỗi nơi một khác và tăng từng ngày cao hơn gấp 2, 3 lần thậm chí gấp 4 lần so với ngày thường.

Trao đổi với PV, chị Nguyễn Hương Giang - địa chỉ tại đường Thống Nhất, quận Gò Vấp (TP.HCM), cho biết: Tình trạng khan hiếm khẩu trang và giá cao tại địa bàn quận Gò Vấp là có thật. Theo chị Giang, suốt từ sáng phải chạy qua 5 hiệu thuốc mới mua được một hộp nhưng với giá 150 nghìn/hộp và muốn mua thêm cũng không có.

Tương tự, anh Bùi Tiến Dũng - quận Tân Bình cũng chỉ mua được 1 hộp với giá 120.000/hộp, nhưng phải lên tận quận 3 mới có. Trong khi đó, những ngày thường thì giá mỗi hộp chỉ khoảng 25.000 đồng.

Bộ Y tế lên tiếng

Liên quan tới việc các cơ sở sản xuất, kinh doanh khẩu trang, trang thiết bị y tế lợi dụng vào dịch bệnh để tăng giá mặt hàng, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Minh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế), cho biết: "Ngày 28/1/2020, chúng tôi đã có văn bản gửi hơn 30 nhà sản xuất có sản xuất khẩu trang theo đầu mối mà chúng tôi nắm được, yêu cầu họ báo cáo về số hàng tồn kho, năng lực sản xuất... đồng thời yêu cầu công ty đi vào ổn định, sản xuất ngay để cung cấp cho thị trường. Và trong hôm nay hoặc ngày mai, các doanh nghiệp sẽ có báo cáo về khả năng cung ứng của mình cho thị trường. Tuy nhiên, qua ghi nhận thị trường, khẩu trang đang rất khan hàng, có tình trạng giá lên, "găm" hàng. Đây là điều không hợp lý bởi đang trong vụ dịch, mọi người đều có nhu cầu sử dụng".

Về giải pháp chống tình trạng thiếu thốn khẩu trang, nước rửa tay khô và hàng hóa phục vụ phòng dịch nói chung, ông Tuấn cho rằng: "Đa số nguyên liệu sử dụng cho sản xuất khẩu trang nhập khẩu từ Trung Quốc, trong khi trong tình hình hiện nay, họ cũng giữ nguyên liệu để dùng trong nước. Vì thế chúng tôi đang yêu cầu doanh nghiệp tìm kiếm nguồn nguyên liệu mới, quan trọng nhất là phải đảm bảo chất lượng và đưa vào sản xuất ngay".

Về quản lý giá bán, theo ông Tuấn, "hiện chúng tôi đang trao đổi với Vụ Kế hoạch - tài chính và các sở y tế để có văn bản yêu cầu các doanh nghiệp không găm hàng, đẩy giá. Với các cửa hàng thuốc nơi bán số lượng lớn khẩu trang thì có ngành dọc là các sở y tế. Trong Luật giá hay Luật xử lý vi phạm hành chính cũng có quy định xử phạt nếu đầu cơ, tăng giá hàng hóa".

Trước đó, theo Bộ Y tế, Virus Corona gây viêm đường hô hấp cấp (trong đó nCoV gây viêm phổi Vũ Hán là virus Corona mới) với kích thước khoảng 150 - 200 nm (nano mét) và virus cúm Influenza A có kích thước 80 - 120 nm. Các virus này chủ yếu cư trú trong giọt nước bọt lớn, như vậy các loại khẩu trang y tế thông thường với khả năng lọc hiệu quả các hạt có kích thước trên 5 micro mét đều có khả năng ngăn chặn các loại virus này.

Sẽ bị xử phạt nếu lợi dụng…

Trước những thông tin các cơ sở kinh doanh lợi dụng để tăng giá bán khẩu trang, trang thiết bị y tế, Tổng cục Quản lý thị trường cho biết, sẽ xử lý kịp thời các hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa trên thị trường để mua vét, mua gom hàng hóa hoặc lợi dụng dịch bệnh để định giá bán hàng hóa bất hợp lý đối với hàng hóa là trang thiết bị y tế, giữa lúc dịch virus corona đang hoành hành.

Cũng theo Tổng cục Quản lý thị trường, trước tình hình bệnh dịch virus corona đang lây lan rộng toàn cầu, tại một số địa phương trên Việt Nam, đã xảy ra các hiện tượng thu gom, tăng giá bất hợp lý trang thiết bị y tế, bảo vệ sức khỏe dùng cho việc phòng bệnh trong đó chủ yếu là khẩu trang, nước sát trùng và găng tay y tế.

Để ngăn chặn hành vi đầu cơ, găm hàng thu lợi bất chính và bảo đảm quyền lợi của người dân trên toàn quốc, Tổng cục Quản lý thị trường chỉ đạo cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố tăng cường công tác quản lý theo địa bàn nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa trên thị trường để mua vét, mua gom hàng hóa hoặc lợi dụng dịch bệnh để định giá bán hàng hóa bất hợp lý đối với hàng hóa là trang thiết bị y tế, bảo vệ sức khỏe dùng để phòng, chữa bệnh khi thị trường có biến động về cung cầu, giá cả hàng hóa do dịch bệnh của virus corona.

Đồng thời, phát hiện, xử lý các tổ chức, cá nhân có hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa do dịch bệnh của virus corona để sản xuất, kinh doanh, buôn bán, vân chuyển hàng giả là hàng hóa dùng để phòng, chữa bệnh. Trường hợp nếu phát hiện các hành vi nói trên có dấu hiệu tội phạm thì chuyển ngay cho cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định pháp luật

Theo Tổng cục Quản lý thị trường, căn cứ vào điểm c khoản 2 Điều 10 Luật Giá cấm các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh lợi dụng khủng hoảng kinh tế, thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, dịch bệnh và điều kiện bất thường khác; lợi dụng chính sách của Nhà nước để định giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý.

Khoản 1 Điều 11 Luật Giá quy định các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh được tự định giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh, trừ hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá (mặt hàng khẩu trang y tế không thuộc danh mục bình ổn giá, đăng ký giá và danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá); phải thực hiện niêm yết giá và bán theo giá niêm yết theo quy định.

Khoản 1 Điều 46 Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15.11.2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Nghị định số 185/2013/NĐ-CP) quy định xử phạt đối với hành vi lợi dụng tình hình khan hiếm hàng hóa hoặc tạo ra sự khan hiếm hàng hóa giả tạo trên thị trường để mua vét, mua gom hàng hóa nhằm bán lại thu lợi bất chính khi thị trường có biến động về cung cầu, giá cả hàng hóa do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, chiến tranh hoặc diễn biến bất thường khác.

Trước những diễn biến hết sức phức tạp của tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (nCoV) gây ra trên địa bàn cả nước, chiều 27/1 (Mùng 3 tết), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì họp khẩn với lãnh đạo các bộ, ngành liên quan để nắm bắt tình hình và thống nhất những giải pháp ngăn chặn có hiệu quả dịch bệnh nguy hiểm này.